Reddingstechnieken en Casuïstiek

[Terug naar de hoofdpagina van de ZK-AK cursus.]

Let op: de inhoud van dit document kan nog worden uitgebreid.

Inhoud van de cursus

Het doel van deze cursus is niet alleen om je nieuwe touw- en reddingstechnieken aan te leren, maar vooral ook om je beter voorbereid om pad te laten gaan. 

Alle stof van de ZK-SC en ZK-OV cursussen wordt als voorkennis verondersteld. Neem dit cursusmateriaal dus nogmaals door alvorens naar de cursusavonden te gaan.

Touw-/reddingstechnieken

Meer specifiek zijn de volgende touw- en reddingstechnieken onderdeel van de stof:

  • Alle kennis en touwtechnieken behorende bij de ZK-SC/ZK-OV cursus, onder andere:
    • Multipitch touwtechnieken
    • Express flaschenzug
    • Seilrolle flaschenzug
    • Fixeren van een zekerapparaat
    • ATC ontlasten
    • Prusikken
    • Selbstseilrolle
    • Abseilen scherpe haak
    • Stabiliseren bewusteloos slachtoffer
  • Meerdere lengtes abseilen met (bewusteloos) slachtoffer
    • op tegengewicht (met opoffering materiaal) en
    • op gezamenlijke sling
  • Traverseredding van zowel
    • voorklimmer als van
    • naklimmer
  • Ontlasten prusiks
  • Gebruik maken van tegengewicht bij
    • abseilen,
    • redden voorklimmer,
    • ontlasten ATC,
    • takelen, etc.

Specifieke toevoegingen aan de ZK-SC/ZK-OV stof zijn de redding van een voorklimmer, de traverseredding, het abseilen van meerdere lengtes met een bewusteloos slachtoffer en het gebruik maken van tegengewicht.

Casuïstiek

Daar waar het ZK-SC examen meer focust op het laten zien van de reddingstechnieken gaat het bij het ZK-AK examen meer om het oplossen van de casussen. Specifiek gaat het om het volgende:

  • Complexere casussen, zoals
    • redding voorklimmer;
    • traverseredding voor- of naklimmer;
    • beperking van hoeveelheid beschikbaar materiaal.
  • Materiaalkennis; inzicht en creativiteit.
  • Vlot en doelmatig handelen (Volgen van Protocol bij calamiteiten).
  • Aandacht voor slachtoffer, specifiek bij bewusteloosheid.
  • Duidelijk aangeven op welk moment je welke hulp inschakelt. 

Literatuur

  1. Cursusmateriaal bij de ZK-SC cursus, TSAC, TSAC website.
  2. Cursusmateriaal bij de ZK-OV cursus, TSAC, TSAC website.
  3. Aanbevolgen alpiene touwtechnieken, NKBV, NKBV webshop (~2 EUR).
  4. Basis alpiene touwtechnieken, 2010, NKBV, NKBV Oost.
  5. Handboek voor sportkliminstructeurs, NSAC, Versie 1.4, te koop via NSAC bestuur (~25 EUR).
  6. How to tie climbing nots, Anmited Knots.

Voorbereiding

Informeren

Zorg dat anderen weten waar je gaat klimmen:

  • Informeer de huttenwaard over de route die je gaat doen.
  • Vertel andere SACers welke multipitch je gaat klimmen vanaf de NSAC-camping / het ABK.
  • Vertel de HKI naar welk massief je gaat tijdens een TSAC-weekend.

Zorg dat je zelf weet wat je gaat ondernemen:

  • Lees de topo / gidsjes.
  • Vraag de huttenwaard naar de condities.
  • Vraag andere klimmers naar hun ervaringen in de door jou gekozen route.

EHBO

  • Neem altijd een EHBO-kit mee wanneer je een lange multipitch instapt. Zorg dat alle mensen uit de touwgroep weten wie de kit heeft en waar hij is te vinden.
  • Ook wanneer je single-pitch gaat klimmen moet er altijd een EHBO-kit in de buurt zijn.
  • Zorg dat in de kit naast de huis-tuin-en-keuken-artikelen in ieder geval een reddingsdekendriekante doek en drukverband zitten.

Denk eraan dat je als SKI / SKB-O verantwoordelijk bent voor het meenemen van een EHBO-kit. Ook als je in opleiding bent! Als zelfstandig klimmer (ZK-OV / ZK-AK) is het meenemen van een EHBO-kit je eigen verantwoordelijkheid.

Overweeg een EHBO- en/of EHBBO-cursus te volgen.

Protocol bij calamiteiten

Hieronder volgt een zeer algemeen protocol in het geval van calamiteiten. Iedere situatie is anders, dus een strikt stappenplan is niet te geven. Zorg echter altijd dat je eigen veiligheid gewaarborgd is en dat je vlot en weloverwogen beslissingen neemt.

  1. Kom tot rust; neem geen overhaaste beslissingen, maar zorg dat je een goed overzicht van de situatie krijgt. Je eigen veiligheid is van primair belang; creëer geen extra casussen.
  2. Kun je omstanders om hulp vragen? Zij kunnen eventueel helpen met de redding, of de hulpdiensten voor je alarmeren.
  3. Geef direct EHBO bij levensbedreigende letsels (hevige bloedingen e.d.). Een bewusteloos slachtoffer dat in zijn gordel hangt is in direct levensgevaar doordat de bloedsomloop verstoord wordt.
    • Primair moet iemand gestabiliseerd worden wanneer hij op de kop hangt (i.v.m. bloedstroom naar het hoofd).
    • Ontlast vervolgens z.s.m. de benen van het slachtoffer; afknelling door de gordel is een serieuze beperking van de bloeddoorstroom en is zeer gevaarlijk (ook door ophoping van afvalstoffen in de benen). Kun je je slachtoffer naar een bandje, plateau, of de grond verplaatsen?
  4. Schakel de hulpdiensten (112, bergredding, ...) in; in ieder geval bij bewusteloosheid, hevige bloedingen, beenbreuken en ander ernstig letsel. Contact met hulpdiensten kost veel tijd, dus
    • probeer omstanders de hulpdiensten te laten inschakelen;
    • schakel de HKI of andere instructeurs in tijdens een TSAC weekend;
    • overweeg of je eerst zelf moet handelen alvorens te alarmeren (zoals bij een bewusteloos slachtoffer).
  5. Plan de rest van de redding:
    • blijf je wachten op de hulpdiensten?
    • moet je je verplaatsen om überhaupt door de hulpdiensten bereikt te kunnen worden?
    • kun je de redding zelfstandig met je klimpartner(s) uitvoeren?
  6. Voer je plan uit en houd betrokkenen op de hoogte. (Bijvoorbeeld: zorg dat iemand een auto haalt om je klimpartner met gebroken enkel naar het ziekenhuis te brengen.)

Touw- en reddingstechnieken

Knopen

Het is handig om de volgende extra knopen te beheersen. Zorg wel dat je zeker weet dat je ze goed legt; laat ze eventueel tijdens de cursusavonden controleren.

  • Dubbele overhandse knoop ('European death knot'). T.b.v. het verbinden van twee (dubbel)touwstrengen voor een abseil over de gehele touwlengte. Nodig bij abseilen met dubbeltouw. Trek alle vier de strengen individueel goed aan en houd de uiteinde ongeveer 1 m lang.
  • Dubbele vissersknoop. Bijvoorbeeld voor je abseilprusik. Let zeer goed op dat hij juist gelegd wordt!
  • Alpenvlinder (alpine butterfly). Voor een inbindlus middenin het touw, als remknoop op de gletsjer, ...
  • Gestoken mastworp. Om een paal, of ring. Knoop het touweinde met een dubbele overhandse knoop om het andere einde bij wijze van backup.
  • Paalsteek in de bocht. Voor een dubbele lus in het midden van een touw. Of voor in een sling, als centraalpunt in je standplaats.
  • Paalsteek. Om een touweind vast te maken aan een boom, ring, ... Let erop dat de paalsteek zonder back-up niet veilig is!   Wanneer je de paalsteek volledig terugsteekt krijg je de paalsteek in de bocht.
  • Dubbele halve mastworp. Een variant op de halve mastworp met meer wrijving, waardoor hij bijvoorbeeld met prusiktouw gebruikt kan worden. Handig om (afgebonden) te gebruiken voor een ontlastbare prusik.

Meerdere lengtes abseilen met een gewonde op tegengewicht

Stap 1
Abseilen stap 1
Stap 2
Abseilen stap 2
Stap 3
Abseilen stap 3
Stap 4
Abseilen stap 4
Stap 5
Abseilen stap 5
Stap 6
Abseilen stap 6

Zowel een voorklimmer als een naklimmer kunnen gewond raken bij een ongeval. Het letsel bepaalt waar het slachtoffer nog wel toe in staat is en waar niet. Hieronder staat een stappenplan hoe een redder het slachtoffer kan verplaatsen.

  1. Moet het slachtoffer naar beneden? Zo ja: ga naar stap 2. Zo nee: takel hem omhoog middels een Schweizer flaschenzug of een seilrolle flaschenzug.

  2. Is het slachtoffer zelf in staat om zich van de wand af te houden? Zo ja: ga naar stap 3. Zo nee: ga naar stap 5.

  3. Kun je hem (evt. middels touwverlengen) direct op de grond krijgen? Zo ja: laat hem dan zakken tot de grond en kom er zelf achteraan (desnoods over een gefixeerde enkele streng). Zo nee: ga naar stap 4.

  4. Laat hem zakken tot op de hoogte van de standplaats en laat hem daar een zelfzekering aanleggen zonder zich van het touw uit te binden. Kom er zelf abseilend op tegengewicht achteraan. Herhaal stappen 3 tot en met 4 zolang als nodig.

  5. Hangt je slachtoffer boven je? Zo ja: ga naar stap 6 (redden voorklimmer). Zo nee: ga naar stap 7 (redden naklimmer).

  6. Prusik op tegengewicht naar je slachtoffer toe. Zorg er daarbij voor dat het zekertouw niet meer vastzit aan de standplaats en zorg er altijd voor dat je vol in het touw blijft hangen (gebruik dus altijd de staprusik, ook in makkelijk terrein). Laat het liefst minstens 2 tussenzekeringen zitten. Ga door naar stap 8.

  7. Zorg voor een omlooppunt waar het touw in twee richtingen door kan lopen. Bij een halve mastworp ben je dus klaar (al geeft ’ie wel behoorlijk wat wrijving, dus je kunt overwegen om ook die eruit te halen). Een zelfblokkerend apparaat zul je eerst moeten vervangen door een schroefkarabiner als omlooppunt. De makkelijkste manier om een zelfblokkerend apparaat om te bouwen naar een omlooppunt is om een lange prusik aan te brengen aan het strakgespannen hoofdtouw (dus aan de kant van het slachtoffer). Hang die prusik door een omlooppunt (bijvoorbeeld je eigen zelfzekering) en ga op tegengewicht in de prusik hangen. Trek met lompe kracht eventjes het slachtoffer een stukje omhoog (aangezien je op tegengewicht hangt hoef je alleen de helft van de wrijvingskracht te overbruggen). Je blokkerende apparaat kun je nu losmaken en gelijk vastmaken als abseilapparaat. Het hoofdtouw laat je door een nieuw omlooppunt lopen. Zie ook het figuur "Abseilen stap 2".

    Voordat je kunt abseilen moet je de prusik weer ontlasten. Het simpelste is om je abseilapparaat zo strak mogelijk aan te trekken, de schroef van de prusik alvast open te draaien en vervolgens in een lus in het hoofdtouw te gaan staan. Je kunt nu de prusik van je gordel afhalen en in je abseil gaan hangen.

    De prusik ga je bij het slachtoffer weer nodig hebben. Je kunt hem dus naar beneden schuiven. Kom je onderweg echter nog veel tussenzekeringen tegen dan kost het te veel tijd om je prusik daarlangs te krijgen of om alle tussenzekeringen eruit te halen (wat zorgt voor schokken in het touw). In dat geval is het sneller om de prusik op te ruimen en bij het slachtoffer aangekomen die weer vast te knopen.

    Seil nu zelf enkelsstrengs op tegengewicht af naar het slachtoffer en ga door naar stap 8.

  8. Je hangt nu met z’n tweeën op tegengewicht naast elkaar, zoals in het figuur "Abseilen stap 3". Zet een bewusteloos slachtoffer gelijk bij aankomst rechtop (tegen de wand of  tegen jezelf). Maak dan een borstgordel door middel van een lange schlinge. Heb je de keuze, kies dan het liefst een zo’n breed mogelijke nylon schlinge. Dit voorkomt namelijk het afknellen van de oksels. Beide armen gaan door de schlinge, waarbij de schlinge kruist op de rug. Het prettigst is om de schouders van het slachtoffer op dezelfde hoogte (dan wel ietsjes hoger) als de schouders van de redder  te brengen.
    In overhangend terrein kun je het slachtoffer het makkelijkst voor je houden. Hang in dat geval de borstgordel m.b.v. een prusiktouwtje aan het hoofdtouw vast.

    In liggend terrein kun je het slachtoffer het best op je rug vervoeren aangezien je hem dan makkelijker van de rots kunt houden. In dit geval kun je het beste zelf bij de borstgordel inkruipen (zie het figuur "Abseilen stap 4"), waarbij het slachtoffer een soort rugzak vormt.

    Breng een lange prusik aan op het touw van het slachtoffer (in het geval je hem voor je vervoert: boven het kleine prusikje van z’n borstgordel) en bevestig dit aan je eigen inbindlus (in het geval van multi-pitch moet dit een schroefkarabiner zijn aangezien dit op de volgende standplaats jullie beider zekering zal worden). Met deze prusik trek je je slachtoffer met je mee.

    Kies je voor vervoer op de rug zorg er dan voor dat je de lange prusik zodanig schuift dat de beider schouders op dezelfde hoogte hangen, om het voor jullie beiden zo comfortabel mogelijk te maken. In het geschetste plaatje van het figuur "Abseilen stap 4" moet je dus de prusik nog iets omhoogschuiven om je slachtoffer op dezelfde hoogte te krijgen. Je voorkomt hiermee dat je het slachtoffer aan z’n oksels ophangt ofwel dat de redder hem aan z’n oksels omlaag moet trekken.

  9. Laat de combinatie simpelweg zakken door verder te gaan met abseilen.

  10. Kom je nu op de grond? Zo ja: leg het slachtoffer dan heel voorzichtig op z’n rug, daarbij z’n hoofd (die tot dan toe ingeklemd heeft gezeten in de borstgordel) ondersteunend om eventueel nekletsel niet te verergeren. Zo nee: ga door naar stap 11.

  11. De standplaatswissel is erg eenvoudig. Bij de standplaats aangekomen hang je een schroefkarabiner in de standplaats en klik je zowel het hoofdtouw als de trekprusik daarin. Door de schroefkarabiner lopen nu dus zowel het hoofdtouw als de lange prusik (zie het figuur "Abseilen Stap 5").

    Ga op tegengewicht in de prusik hangen om het hoofdtouw te ontlasten. Je kunt nu je abseilapparaat eruit halen, touw doorhalen en weer terug inhangen. Je bevindt je nu in de situatie zoals in het figuur "Abseilen stap 6" is afgebeeld. Om je lange prusik te ontlasten trek je eerst je abseilapparaat zo strak mogelijk. Vervolgens draai je de schroef van de lange prusik open en ga je in een touwlus in je hoofdtouw staan, zodat je de schoef van je gordel kun klikken. Nadat je de prusik uit het nieuwe omlooppunt hebt getrokken klik je hem weer aan je inbindlus. Herhaal stappen 9 tot en met 11 zo vaak als nodig.

     

Redding van een voorklimmer

Stel dat een voorklimmer valt en het geen optie is om hem te laten zakken (bijvoorbeeld in liggend terrein). Volg stap 6 uit “Meerdere lengtes abseilen met een gewonde”.

 

Traverseredding

Bind de zekering af. Prusik/klettersteig naar je slachtoffer toe en neem daarbij het andere uiteinde, waarmee je nog zult zijn ingebonden, mee. Maak dit uiteinde aan het slachtoffer vast en prusik/klettersteig terug. 

Als het slachtoffer naar je standplaats moet bouw je een takel op het touw dat niet door de setjes loopt. Laat vervolgens het andere touw langzaam vieren zodat hij langzaam pendelt en recht onder je komt te hangen. Takel hem nu omhoog.

Als het slachtoffer naar beneden moet bouw je geen takel, maar hang je een afgebonden halve mastworp in. Laat vervolgens het andere touw vieren, zodat het slachtoffer naar onder de standplaats zakt. Vervolgens kun je ‘m vanaf de standplaats laten zakken, of je kunt gezamenlijk abseilen (zie “Meerdere lengtes abseilen met een gewonde”).

 

Overige tips & tricks

Ontlasten ATC  guide

Een andere manier om een geblokkeerde ATC guide te ontlasten is door gebruik te maken van tegengewicht. Bevestig een prusik aan het touw naar je naklimmer, haal ‘m door een omlooppunt en hang het andere einde in je inbindlus. Ga met je volle gewicht in de prusik hangen en trek je naklimmer iets omhoog aan zijn touw; jullie hangen nu op tegengewicht in het omlooppunt en je kunt je ATC vrij maken.

Afdalen naar een naklimmer

Stel dat je naar je naklimmer moet afdalen en vervolgens weer terug moet naar de standplaats. Bind je slachtoffer af en gebruik het resttouw om snel enkelstrengs ab te seilen. Hang een prusik boven je abseilapparaat, zodat je direct je ATC hebt ontlast en meteen weer omhoog kunt prusikken.

Prusiks

  • Leg prusiks altijd netjes, zodat ze goed happen. (Uiteraard moet je alle knopen net leggen.) Controleer dit altijd.
  • Gebruik de juiste dikte prusiktouw. 
    • Let erop dat dikke prusiks niet goed happen op nieuwe/dunne touwen.
    • Let extra goed op als je een prusik om een enkele streng legt.
    • Gebruik bij voorkeur 5 mm koord; 4 mm is te dun en 6 mm al gauw te dik op een enkele streng
  • Eventueel kun je de prusikknoop nog een extra keer door zichzelf halen om meer wrijving te creëren.
  • Wanneer je weet dat je een prusik weer moet ontlasten kun je ‘m met een afgebonden halve mastworp (of een afgebonden dubbele halve mastworp) in een karabiner hangen.

 

Voorbeeldcasussen

Ongemakken

Creatief met materiaal

Situatie: Je zit in touwlengte 3, op 70 m hoog in een lange rotsroute. Je komt bij twee mephaken en wilt stand gaan maken. Dan pas kom je er achter dat je bijna geen materiaal meer hebt: geen schroeven, prusiks, of schlinges; je hebt alleen nog 4 setjes en een acht.

Opdracht: maak een veilige standplaats en zeker de naklimmer naar deze standplaats met dit weinige materiaal.

Oplossing

Een schroefkarabiner kun je vervangen door twee tegengestelde karabiners. Hang in beide haken 2 tegengestelde karabiners en leg in beiden een hele mastworp. Je hebt nu een zelfzekering aan een gebackupte standplaats.

Om na te zekeren laat je het touw door een omlooppunt van 2 karabiners lopen en zeker je over het lichaam met de acht die met twee karabiners aan de gordel is vastgemaakt.

Autosleutelpassage

Situatie: Je hebt net met 50 m dubbeltouw voorgeklommen en je staat nu te zekeren op standplaats 3 (120 m hoog). Je naklimmer is onderweg van de vorige standplaats. Dan hoor je hem opeens roepen: "\$\%\# @, de autosleutels!" Je ziet de autosleutels (van jouw auto) naar beneden vallen en terecht komen op een rotsbandje 80 m onder je standplaats. Er zitten daar geen routes of haken. Het terrein ziet er niet te beklimmen uit.

Opdracht: haal de autosleutels op (of laat ze halen). De sleutels zijn niet bereikbaar vanaf de vorige standplaats.

Oplossing

Laat de naklimmer zich uitbinden uit één van beide strengen. Je haalt dit touw omhoog en je laat je naklimmer zakken tot het zekertouw vrijwel volledig is uitgegeven. Vervolgens knoop je het omhoog getrokken touw hier aan vast en laat je je naklimmer d.m.v. touwverlenging verder zakken. Nadat de sleutels zijn opgepikt, zeker/takel je je naklimmer weer omhoog.

Spaghetti of nouvelle cuisine

Situatie: Jij zit net op je nieuwe standplaats (na de tweede touwlengte) en wil het resttouw inhalen voordat je beginner kan nakomen. Er ligt op zijn standplaats echter een ware touwspaghetti en daardoor ontstaat er 3 m boven de naklimmer een knoop (zaksteek). Deze knoop komt klem te zitten in het eerste setje en kan niet meer voor- of achteruit. De naklimmer heeft nog stand, maar kan het probleem niet oplossen.

Opdracht: los dit snel op.

Oplossing

Laat het touw weer een stukje zakken. Met een beetje mazzel komt de daardoor ontstane touwlus bij de naklimmer op de standplaats. Laat hem hier indirect aan inbinden en zeker hem naar de vastzittende knoop.

Traverseredding

Situatie: Je naklimmer klimt na en valt in een korte traverse (4a) en hangt plots in een lichtoverhangende 6b te bungelen. De klimmer is niet gewond, maar komt ook niet meer bij de rots. Er is heel veel touwwrijving vanwege de traverse.

Opdracht: zorg ervoor dat deze klimmer bij jou op de standplaats komt.

Oplossing

Bij een ervaren naklimmer laat je hem een stukje omhoog prusikken. Bij een totale beginner takel je hem terug in de route. Mocht de touwwrijving teveel zijn om dat met een standaard seilrolle flaschenzug te doen, kun je met een extra trek prusikje van de 1:5 eenvoudig een 1:10 takel maken.

Terugtrekken op scherpe haak

Situatie: Je bent lekker aan het voorklimmen maar je komt maar niet door de crux van de route. Je vraagt je af waarom je hier ooit aan begonnen bent en wilt weer naar beneden. Momenteel hang je 10 m boven de grond, opgeblokt in het hoofdtouw net onder een scherpe haak (binnen handbereik).

Opdracht: zorg ervoor dat jullie beiden veilig beneden komen te staan zonder materiaal achter te laten.

Oplossing

Maak een zelfzekering en verwijder het setje. Hang een kort prusikje, waarvan de uiteindjes met een zaksteek aan elkaar geknoopt zijn, dubbel door de scherpe haak. Haal hier iets meer dan 10 m van het hoofdtouw doorheen, waarbij je begint bij de zaksteek. Je hebt nu 2 strengen waarover je kunt abseilen. Om ook het prusikje te redden knoop je het andere uiteinde van het touw (de kant van de zekeraar) aan dit prusikje vast (aan de kant van het zaksteekje). Na het abseilen moet je aan het juiste uiteinde trekken. Om te weten welke dat is trek je eventjes aan de kant waarvan je uiteinde op de grond ziet liggen. E\'en van de drie touwen zie je nu omhoog gaan. Dit is het uiteinde waaraan je moet trekken.

Terugtrekken op scherpe haak in overhang

Situatie: Je klimt weer eens een route voor, ditmaal een derde touwlengte waar 10 m boven de standplaats een overhang (2 m recht naar achter) zit. Op de voorkant hiervan, 10 cm boven de overhang, zit een scherpe haak. Net wanneer je deze geklipt hebt, verlies je je grip en maak je een kleine val. Je hangt daardoor 3 m onder dit laatste setje te bungelen.

Opdracht: zorg ervoor dat je weer veilig bij je naklimmer komt te staan, zonder materiaal achter te laten.

Oplossing

Zelfde als de vorige casus, alleen zorg je nu dat je alle drie de strengen naar de naklimmer toewerpt. Hiermee kan hij je naar de standplaats toe trekken.

Problemen

Geblokkeerd abseilapparaat

Situatie: Je laat je naklimmer abseilen vanaf een standplaats over één van de twee hoofdtouwen die je bij je hebt. Hij abseilt met een acht in de inbindlus en een prusik aan de beenlus als zelfzekering. Halverwege de abseil komt echter zijn jas in de acht te zitten waardoor verder abseilen niet mogelijk is. Je beginner raakt licht in paniek.

Opdracht: zorg ervoor dat jullie beiden veilig beneden komen.

Oplossing

Maak met het tweede touw een tweede abseil waarmee jij naar je naklimmer abseilt. Laat hem in een touwlus van jouw abseil staan, zodat je de jas uit de acht kunt halen.

Kijk mij eens!

Situatie: Je geeft instructie aan een klein klasje beginners. Je staat samen op de grond en legt wat uit over hoe een gordel aangetrokken moet worden. Opeens hoor je iemand: "Kijk mij eens!", roepen. Achter je rug is één van je cursisten al begonnen aan een goed behaakte 4b. Hij staat (zonder gordel!) op een smal bandje 5 m boven de grond. Ook vindt hij het nu ineens veel te eng om weer naar beneden te klimmen. Hij zegt: "van boven ziet het er toch een stuk hoger uit".

Opdracht: zorg dat de naklimmer veilig naar beneden komt.

Oplossing

Je klimt de route voor tot de haak boven het bandje en neemt daarbij een extra gordel mee. Je laat je zakken tot het bandje waar je de beginner zijn gordel laat aantrekken. Ondertussen leg je zelf alvast een extra zekerapparaat aan je gordel vast waar je (net als je zekeraar) het zekertouw doorheen haalt. Dit zorgt voor extra wrijving zodat je nu de inbindlus van de naklimmer kunt verbinden met je eigen inbindlus. Zeker met je zekeraar mee en laat jullie beiden zakken.

De losse eindjes (1)

Situatie: Je bent boven, je standplaats is net klaar en je haalt het touw in dat naar de naklimmer loopt. Plots sta je met het uiteinde van het touw in je handen: naklimmer verdwenen\ldots\ Je weet niet wat hier de oorzaak van is, want door het routeverloop (10 m recht onder de standplaats zit een 8 m lange traverse om de hoek van het massief heen) is er geen contact mogelijk met de naklimmer.

Opdracht: vind je naklimmer.

Noot: Naklimmer staat gewoon te wachten met schlinge als zelfzekering op vorige standplaats, had zich even uitgebonden uit het hoofdtouw wegens krangel/knoop en ziet opeens het hoofdtouw verdwijnen.

Oplossing

Touw fixeren aan de standplaats; hieraan abseilen; traverse terugklimmen, daarbij de setjes terug inhangen; naklimmer touw weer laten inbinden en zelf terug prusikken naar de standplaats.

De losse eindjes (2)

Situatie: Je zekert een cursist die voorklimt vanaf de eerste standplaats in een route met drie touwlengtes. De voorklimmer is al bij de tweede standplaats (20 m hoger) net uit het zicht op een bandje. Na enige minuten zonder echt contact komt ineens het hele hoofdtouw door de setjes naar beneden. Als je omhoog kijkt zie je je voorklimmer beteuterd over het randje kijken. Hij heeft wel stand, maar had er niet bij nagedacht dat uitbinden niet handig was. Er is verder niemand in de buurt die je kan helpen.

Opdracht: zorg dat je veilig bij je voorklimmer komt (met al het materiaal).

Oplossing

Er zijn verschillende technieken om jezelf te zekeren. Vrijwel altijd komt het neer op het fixeren van het touw aan de eerste standplaats en een blokkerende zekertool aan de gordel van de klimmer. Een grigri is hierbij het handigst, omdat je daarmee ook makkelijk touw uit kan geven. Een andere mogelijkheid is een ATC in guide modus (waarbij je hem zo inhangt als zou je gordel de standplaats zijn en het afgebonden uiteinde een naklimmer). Op iedere plek waar je 2 handen vrij hebt (bijvoorbeeld door even in een setje te gaan hangen), geef je genoeg touw uit om de volgende haak te halen.

Touw te kort (1)

Situatie: Je hebt net een route voorgeklommen van 27 m waarvan de eerste 7 m overhangend is. Je hebt bovenin een toprope-installatie gebouwd en laat je zakken door je naklimmer. Tijdens het afdalen naar de grond blijkt het touw 5 m te kort te zijn (dit touw was kennelijk toch maar 50 m!). Gelukkig heb je net uitgelegd wat het belang van een stopknoop in het uiteinde van het touw is. Je andere hoofdtouw (van 60 m) ligt nog naast je beginner, in jouw tas. Je kan niet via de top aflopen en momenteel hang je ook ver van de rots vanwege de overhang.

Opdracht: zorg ervoor dat jullie beiden veilig beneden komen te staan.

Oplossing

Optie 1 -- Klim of prusik terug naar de standplaats. Maak daar stand, trek het 50-m-touw uit de setjes en laat het zakken naar de zekeraar die daaraan het 60-m-touw knoopt. Gebruik het 60-m-touw om een abseil te bouwen.

Optie 2 -- Laat een prusikje van 5 m zakken waar de zekeraar het 60-m-touw aan vastknoopt. Prusik vervolgens een klein stukje omhoog, bind je uit en knoop het 60-m-touw aan het 50-m-touw. Maak een abseil onder deze verbindingsknoop. Je naklimmer kan nu (met touwverlenging) de route klimmen.

Touw te kort (2)

Situatie: Je hebt net een route voorgeklommen van 27 m (4a, recht omhoog). Je hebt bovenin een toprope-installatie gebouwd en laat je zakken door je naklimmer. Tijdens het afdalen naar de grond blijkt het touw 5 m te kort te zijn (dit touw was kennelijk toch maar 50 m!). Gelukkig is je beginner deze keer ook ingebonden in het hoofdtouw (je hebt geleerd van de vorige casus). Je kan niet via de top aflopen en je hebt nu geen extra touw ter beschikking.

Opdracht: zorg ervoor dat jullie beiden veilig beneden komen te staan.

Oplossing

Zodra je al het touw hebt uitgegeven begin je te klimmen. Zodra je klimmaat op de grond komt, gaat hij jou zekeren. Bovengekomen seil je in 2 keer ab.

De weg kwijt

Situatie: Je zit 30 m recht boven je naklimmer op de tweede standplaats. Hij is net vertrokken van zijn standplaats en klimt zonder dat jij het ziet een best eind de verkeerde kant op. Op het moment dat jij dit doorhebt zit hij ver naast de route in een krappe rotsspleet, 4 m naast je laatste, niet geweldig geplaatste nutje. Hij staat te trillen van angst en houdt zichzelf krampachtig vast in de spleet. Als je naklimmer nu valt maakt hij dus een nare pendel op een slecht liggende nut. Door de stress luistert hij niet meer naar je aanwijzingen.

Opdracht: zorg dat je naklimmer veilig bij jou op de standplaats komt.

Oplossing

Laat het restant van het touw zakken met een safebiner. Mocht het touw te kort zijn, hang je er nog wat extra prusiks/schlinges aan. Zeker hem in deze nieuwe streng terug naar je nutje.

Touw verknelling

Situatie: Jij zit op de standplaats te genieten van het uitzicht, terwijl de naklimmer nakomt. Hij heeft moeite met de sleutelpassage. Jij geeft touwsteun en net als de naklimmer voorbij de moeilijke pas is, valt hij opnieuw en komt het touw muurvast te zitten in een rotsspleet. Het zit keihard verkneld en is door de naklimmer niet los te krijgen.

Opdracht: haal de naklimmer uit zijn benarde positie.

Oplossing

Net als in "de_weg_kwijt", maar nu zeker je hem naar het knel zittende, maar niet meer belaste, touw.

Traverses zijn eng

Situatie: Jij zit op de top, je naklimmer staat 10 m lager aan het begin van een traverse. Hij is nogal bang en durft absoluut niet het eerste setje in de traverse los te klippen; de afstand tussen de (ronde) haken is hem te groot en hij is bang een enorme pendel te zullen maken. Jij kan vanaf je standplaats zien wat er allemaal gebeurt en je naklimmer kan je goed verstaan.

Opdracht: zorg dat de naklimmer boven komt zonder dat jij naar de naklimmer afdaalt.

Oplossing

Laat de naklimmer een zelfzekering maken aan de haak. Laat hem een prusikje leggen om het hoofdtouw en dit vastmaken aan de inbindlus. Laat hem een paar meter hoofdtouw inhalen, terwijl hij het prusikje opschuift. Het setje kan er nu uitgehaald worden en hij kan het hoofdtouw uitbinden. Het uiteinde van het touw haalt hij door de haak. Gooi vervolgens het andere uiteinde van het touw naar hem toe, zodat hij de beide uiteinden aan elkaar kan knopen. Op de standplaats fixeer je het gegooide stuk van het touw en trek je de zekering zo strak mogelijk. De naklimmer kan nu zijn zelfzekering losmaken en het restant van de touwlengte prusikken, daarbij alle setjes meenemend.

Ongevallen

Takelen?

Situatie: Je zit op de top van een route (twee touwlengtes, totaal 60 m) vanwaar je zo naar de openbare weg kunt lopen. Je naklimmer klimt nog 10 m onder jou. Hij valt, hangt dan wat vreemd ondersteboven en reageert niet meer op aanspreken (bewusteloos?). Tussen jou en je naklimmer zit nog een vijftal setjes.

Opdracht: controleer hoe je naklimmer er aan toe is.

Opdracht: hij blijkt bewusteloos, red hem. Denk aan details zoals de hoeveelheid materiaal die je nodig gaat hebben.

Oplossing

Zie traverseredding.

Spreek hem aan. Reageert hij niet dan ga je van het ergste uit. Als je zekering niet automatisch blokkeert (ATC guide), bind je je slachtoffer af en seil je ab aan de andere kant van het touw. Omdat je straks weer omhoog moet prusikken kun je het beste een lange zelfzekeringsprusik boven je zekerapparaat hangen i.p.v. eronder (zo kun je straks je abseilapparaat makkelijk verwijderen). Tijdens het abseilen laat je de setjes nog even hangen. Eerste prioriteit is om je slachtoffer te checken en rechtop te hangen. Zet het slachtoffer rechtop, improviseer een borstgordel en hang hem daarmee rechtop aan zijn hoofdtouw. Bel de nooddienst. Prusik omhoog en verwijder de tussenzekeringen. Takel omhoog met een seilrolle flaschenzug of schweizer flaschenzug.

Klassieke traverse redding

Situatie: Je zit op de top van een route (twee touwlengtes, totaal 60 m) vanwaar je zo naar de openbare weg kunt lopen. Je naklimmer staat aan het begin van een traverse, vijf meter horizontaal (3 setjes) en vijf meter verticaal (2 setjes) van je vandaan. Hij valt, maakt een nare pendel, breekt een been en gilt als een speenvarken.

Opdracht: kalmeer en red hem.

Oplossing

Zie traverseredding.

Aftakelen

Situatie: Je bent op stap met een beginnende voorklimmer en je staat hem vanaf de grond te zekeren in een enkele touwlengte. Deze route leunt naar voren en is daardoor zeer geschikt voor beginnende voorklimmers. Op tweederde van de route valt de voorklimmer ondanks dat, toch uit de route: bewusteloos. Er zitten aardig wat setjes in de route en je hebt geen extra touw bij je.

Opdracht: breng je voorklimmer veilig (zonder hem langs de rots te laten schuren) naar de grond.

Oplossing

Zie abseilen op tegengewicht.

Prusikken? (1)

Situatie: Je zekert een beginnende voorklimmer vanaf de grond. Op 10 m hoogte valt hij op een plateau en breekt beide benen, 2 m onder zijn laatste tussenzekering.

Opdracht: red hem.

Oplossing

Als hij in staat is om zichzelf met z'n armen van de wand te houden, laat je hem zakken. Zo niet, zie abseilen op tegengewicht.

Prusikken? (2)

Situatie: Je zekert een beginnende voorklimmer vanaf de grond. Op 10 m hoogte valt hij bewusteloos neer op een plateau, 2 m boven zijn laatste tussenzekering.

Opdracht: red hem.

Oplossing

Zie abseilen op tegengewicht. Probeer bij het omhoog prusikken het touw niet te belasten.

Voor dubbele punten

Situatie: Je bent bijna klaar met de laatste route van je weekend. Je zit relaxed op de standplaats net boven een aardig makkelijke traverse (8 m horizontaal) en zekert twee naklimmers aan één hoofdtouw. De ene is ingebonden in het uiteinde, de andere is 5 m hoger ingebonden m.b.v. een weiche en safebiner. Wanneer de achterste van de twee aan de traverse begint, valt hij en raakt bewusteloos. De tweede naklimmer, halverwege de traverse, breekt twee vingers omdat hij per ongeluk het touw om zijn hand had lopen. Hij schiet direct in de stress en begint van alles te schreeuwen. Er zitten 2 setjes tussen beide slachtoffers.

Opdracht: succes ermee!

Oplossing

Vraag het slachtoffer met de gebroken vingers om in het touw te gaan hangen en vier de zekering. Beide slachtoffers hangen nu op elkaars tegengewicht, zodat je de zekering kunt loshalen en zelf naar het eerste slachtoffer kunt abseilen. Hang jezelf middels een schlinge en een schroefkarabiner aan de `klettersteig' en trek de abseil door. Maak het touwuiteinde aan hem vast. Hang aan de haak een zekering die kan doorlopen richting het slachtoffer met gebroken vingers, maar blokkeert in de andere richting.

Traverseer naar het laatste setje en klik het touw in het laatste setje. Maak in de enkele streng een verlengde abseil en ga richting bewusteloze slachtoffer. Je moet nu zijn gewicht overzetten op jouw abseil. Het makkelijkste om dit te doen is om een lange schlinge met een ankersteek vast te zetten aan z'n gordel. In de schlinge leg je vrij dicht bij het slachtoffer een zaksteek met in het korte lusje een schroefkarabiner. Die schroefkarabiner moet je aan je eigen abseil zien te krijgen. Om het slachtoffer daarbij een stukje omhoog te krijgen haal je het niet gebruikte stuk van de schlinge door het omlooppunt van je abseil apparaat en ga je daar op tegengewicht in staan en trek hem daarbij een stukje omhoog (körper flaschenzug).

Maak vervolgens zijn inbindknoop los, knoop desgewenst een borstgordel en seil samen met hem ab. Op de grond aangekomen vier je het abseilapparaat nog verder zodat ook het slachtoffer met de gebroken vingers tot op de grond zakt. Het achtergebleven materiaal haal je later wel op.

(Pagina gewijzigd op .)